Tất cả các loại mật ong tự nhiên đều bị kết tinh, thời gian nhanh hay chậm phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và nơi bảo quản.
Mật ong tự nhiên có kết tinh đường không ? Đây là câu hỏi rất nhiều người thắc mắc,vì vậy chúng tôi viết bài này với mục đích đưa đến những thông tin xác thực nhất mang tính khoa học để các bạn nắm được và có thêm kinh nghiệm khi mua mật ong.
Trên 90% người sử dụng đều cho rằng mật ong tự nhiên không kết tinh đường nhưng thực tế thì ngược lại.
Mật ong được hình thành bởi khoảng 75% của các loại đường đơn, chủ yếu là đường Glucoza và Fructoza. Sau khi mật ong được thu hoạch và được đóng gói trong chai, lọ, bình… Loại đường Glucose (một trong những loại đường chính có sẵn trong thành phần mật ong) bị ảnh hưởng của không khí, nhiệt độ và các yếu tố khác… làm cho Glucose tách ra khỏi dung dịch mật ong bị bão hòa và tạo thành những tinh thể đơn (nhìn giống như hạt đường). Các tinh thể này dính với nhau hình thành một khối sệt sáng hơn mật ong và làm cho mật ong thành hai lớp rõ rệt, nhưng các nhà khoa học trên thế giới gọi là kết tinh tự nhiên (Crystallizition).
Tuỳ theo nguồn hoa khác nhau, mật ong kết tinh nhiều hay ít cũng khác nhau. Mật ong kết tinh thành đường đơn có dạng mịn thường thấy ở đáy chai hoặc can đựng, có dạng thành miếng to nhỏ khác nhau nổi lửng lơ hoặc nổi hẳn lên mặt chai hoặc can đựng. Đó là đường đơn có trong mật hoa là loại đường rất tốt cho sức khoẻ con người. Khi sử dụng đường này được ngấm trực tiếp vào máu.
Sự kết tinh đường đơn trong mật ong là một hiện tượng bình thường, không ảnh hưởng gì đến chất lượng. Nguyên nhân chính là do tỷ lệ đường glucoza/Fructose trong mật ong lớn hơn 1 và tuỳ theo loại hoa có lượng mầm kết tinh khác nhau trong mật hoa. Mỗi năm, Chúng tôi xuất khẩu hàng trăm tấn mật ong, chủ yếu là mật ong kết tinh sang các thị trường rất khắt khe về chất lượng như: Anh, Pháp, Mỹ, Đức…
Mật ong để càng lâu thì càng đậm đặc do bị mất đi lượng nước vốn có của nó, đến khi hết nước nó sẽ bị kết tinh, để mật trong tủ lạnh mật cũng bị đông lại, nhưng dù có bị kết tinh thì mật vẫn còn rất tốt. cách bảo quản mật ong tốt nhất là để mật ở nhiệt độ thường.
Ong lấy mật ở mỗi loại hoa khác nhau nên màu mật và độ thơm cũng khác nhau.
– Mật ong hoa cà phê thì có màu vàng đậm, vị ngọt thanh và mùi không thơm lắm.
– Mật ong cao su ( Mật ong lấy từ lá cao su) thì có màu vàng nhạt trông rất đẹp, vị ngọt dịu không đậm như mật cà phê và nhanh bị kết tinh hơn mật cà phê nhiều. Tuy nhiên người Mỹ lại chỉ nhập mật ong lấy từ nhựa trên lá cây cao su, bởi loại mật này nó chứa rất nhiều đường gluco.
– Mật ong hoa nhãn thì hoàn toàn khác, màu vàng nhạt hơn cả mật ong cao su, rất lỏng, lỏng gần như nước, nhưng vi ngọt đậm hơn cả mật cà phê, rất thơm và không để được lâu vì dễ lên men,có thể làm vỡ chai đựng nếu đậy nắp quá chặt và mật quá đầy.
Mật ong kết tinh NHANH hay CHẬM tùy thuộc vào nhiều yếu tố như sau:
1- Môi trường bảo quản Mật ong.
Nhiệt độ thấp, việc kết tinh nhanh do vậy không nên bảo quản mật ong ở trong tủ lạnh, việc này vừa làm mất dưỡng chất của mật, vừa làm cho việc sử dụng mật gặp khó khăn
2- Tùy thuộc vào từng loại Mật.
* Mật lấy từ hoa cà phê hoặc cao su kết tinh nhanh. Đặc biệt là mật ong lấy từ cây cao su thì kết tinh rất nhanh. Mật ong cao su có hàm lượng mật nhiều nên chúng có giá trị cao được nhiều nước Châu Âu và Mỹ ưu chuộng. Loại này rất khó mua ở ngoài thị trường vì đã được xuất khẩu hết.
* Mật ong từ hoa nhãn thường ít kết tinh.
3- Tỉ lệ thành phần Fructose so với Glucose.
Fructose càng cao thì mật ong càng lâu kết tinh.
4- Loại hoa: Phấn hoa (thức ăn của ong) có ảnh hưởng rất lớn tới thành phần,màu sắc, mùi vị, … của mật ong. Do vậy việc kết tinh của mật ong phụ thuộc vào từng loại hoa, từng vùng miền.
5- Thời điểm lấy mật : đối với mật cao su( mật lá) nếu thu hoạch mật còn “non”, thì mật loãng, nếu mật “già” thì mật đặc và nhanh kết tinh. Điều này là do thành phần nước trong mật ong là khác nhau.
Đa số người tiêu dùng hiểu sai rằng, mật ong “KẾT TINH” là mật ong giả. Lợi dụng sự hiểu sai này, các cơ sở sản xuất nào đó làm mật ong giả sẽ cố tình tìm cách để “tác động” làm cho mật ong không bị kết tinh. Hơn nữa, khi làm giả họ làm cho màu của mật ong trở nên sáng hơn, nhìn đẹp mắt hơn mật ong thật để dễ dàng thu hút những người tiêu dùng không hiểu nhiều về mật ong. Và đương nhiên, người tiêu dùng sẽ mua trúng những chai mật ong giả mà họ không biết.
Mặc khác, vì thành phần của MẬT ONG GIẢ không giống thành phần của MẬT ONG THẬT, nên MẬT ONG GIẢ không “KẾT TINH” một cách tự nhiên như mật ong thật. Đa phần mật ong GIẢ rất trong và hầu như không có Gas (qua thời gian sử dụng).
Tóm lại: do thành phần thiên nhiên và phản ứng tự nhiên,tất cả các loại mật ong xịn đều kết tinh..Do vậy khi sử dụng cần lưu ý nếu mật đặc mà không kết tinh thì trong thành phần của mật có thể có chất bảo quản